Bulgaristan’da özgür kütüphaneler ve Varnalı Müslüman gençten eğitici bir girişim

„Kitapsız bir dünya, karanlık bir dünyadır, akıl ise acizidr. Kitapsız halklar düşüncesiz bir sürü gibidir.“

Victor Hugo

Bulgaristan’da küçük bir Müslüman topluluğun temsilcileri olarak, topluluğumuz tarafından topluma hizmet adına yapılan girişimleri gurula karşılıyoruz. Özellikle bu girişimlerin başında genç insanlar varsa. İşte 22 yaşındaki Varnalı Müslüman genci Sali Svetoslavov’un girişimi böyle bir gurur ve hayranlık kaynağıdır.

Sali-„Kitapların efendisi“

Sali 1997 doğumludur ve „Çernorizets Hrabır“Varna Hür Üniversitesi, Ulusal güvenliğin korunması bölümü üçüncü sınıf öğrencisidir. Birçok yaşıtına göre Sali farklı alanlarda çok faal bir gençtir: sosyal faaliyetlerе katılıyor, 2017-2019 yıllar arasında Varna Hür Üniversitesi Öğrenci Birliği Başkan yardımcısı olarak görev alıyor. Öğrenci birliğindeki görevini gittikçe yaygınlık kazanan önemli bir girişimle tamamlıyor: „Özgür kütüphaneler-Kitaplar için evler“ projesi.

Sali’yi bu projeye yönelten ne oldu ve „Kitapların efendisi“ lakabını alması için nasıl bir yol izledi?

Sali 2018 yılı yazında tesadüfen Varna’daki Asparuhovo semtinde yerel okumaevi tarafından yapılan kitaplar için bir ev görür. Sali bu evin bakımsız, içindeki kitapların ise az olduğunu görünce kitap toplama kampanyası başlatır. Başlattığı girişim sayesinde kitaplar için bu eve her hafta 10’ar kitap gelmeye başlar. 

Sali Svetoslavov grandmufti.bg için şunları söyledi: „Etkisini gördüm. Yaşlı nesil kitaplara ilgi duyuyor, kitapları alıyor, ancak geri çevirmiyor. Genç neslin kitaplara ilgisi yok. Böylece özgür kütüphanelerin kitaba ihtiyacı olmadığını, kitaplar için  evlerin güvenli bir yerde olması gerektiğini anladım. Kitap ve kitap okuma sevgisini genç nesillere aşılamak için kampanya başlatmaya karar verdim. Özgür kütüphanelerin korunması ve varlığını sürdürebilmeleri için okullarda kurulması gerektiğinin farkına vardım.“

Kuruluş aşamasındaki fikir

Bu şekilde Varna Hür Üniversitesi ve bünyesindeki Öğrenci Birliğinin mali desteği ilegerçekleştirilen „Özgür kütüphaneler- Kitaplar için evler“ proje fikri ortaya çıkar.

Üniversite öğrencisi Sali „Kitaplar için evler fikri yeni bir şey değil, bu proje ile „sıcak suyu yeniden keşfetmiyoruz’’diye belirtiyor ve „şimdiye kadar kitaplar için evlerin eğitici etkisine bu kadar dikkat çevrilmediğini ’’ ekliyor.

Proje dahilinde Varna’da sekiz, Dobriç’te bir, Tırgovişte’de bir olmak üzere kitaplar için toplam 10 tane ev ihdas edildi. Sali Svetoslavov’dan Varna’daki Stoyan Bıçvarov drama tiyatrosu dahilinde yer alan ev istisna olmak üzere özgür kütüphanelerin tamamının okullarda yer aldığını öğreniyoruz.

Sali sözlerine şöyle devam ediyor: „Benim için bu evler özgürlük, paylaşım ve sorumluluk sembolüdür. Sorumluluk ön plandadır, doğuştan değildir ve insanlara aşılanır. Proje dahilinde genç nesillere kitap sorumluluğunu aşılamaya çalışıyoruz. Ümit ediyorum ki, bu proje ile aslında sadece özgürlüklerimizin değil, sorumluluklarımızın da var olduğunu anlarız“.

Varnalı genç projenin gelişmesini temenni ediyor ve üniversiteler bünyesindeki öğrenci birliklerin, sivil toplum örgütlerin, Varna Belediyesinin desteğine başvuruyor. Sali birkaç okula daha kitaplar için evler ihdas etmeyi düşünüyor. Sonraki aşamada ise tedricen özgür kütüphaneler parklara taşınacak.

Ülkemizdeki Müslüman topluluğuna yönelik proje

İslam ve Bulgaristan’daki Müslüman topluluğu bağlamında bu proje söz konusuolduğunda Sali ülkemizdeki kitap okuyan ve okumayan bir Müslüman nesilden bahsedilemeyeceğini acıyla paylaşyor. Zira gözlemlerine göre gerek yaşlı gerekse genç nesil yeterince kitap okumuyor. Üstelik Sali’nin de ifade ettiği gibi Kur’an-i Kerim’in ilk ayeti oku emri ile başlıyor.

Projenin özellikle ülkemizdeki Müslüman topluluğuna yönelik gerçekleşip gerçekleşemeyeceği konusunda ise Sali bu yönde çalışmaya hazır olduğunu ifade etti.

Grandmufti.bg için konuşan Sali: „Kitaplar için evler cami avlularına da yerleştirilebilir. İnsanlar okuyabilirler, fakat onları teşvik edecek şeyler yok. Kitap için evlerin  teşvik edici bir etkisi olabilir.“ diye belirtti.

Genç adam verdiği röportajda ilginin olması halinde Bölge müftülükleri ve Başmüftülük ile işbirliğe hazır olduğunu ifade etti.

22 yaşındaki özgüvenli Varnalı Müslüman genç şöyle konuştu: „Camiler dini, ilmi, kültürel, sosyal faaliyetlerin yapılabileceği yerlerdir. Bu yerleri yalnızca dini faaliyetle sınırlı tutmamalıyız. Bu amaçla ülkemizdeki dini kurum ve teşkilatların mali desteği son derece önemlidir.“

Sali „ Mali veya diğer bir destek bulursak bu projeyi, kütüphane ve okuma evlerinin bulunmadığı köy ve yerleşim yerlerine uygulayabiliriz.“diye paylaştı.

Ulusal ve uluslararası çapta tanınmışlıkSali Svetoslavov’un „Özgür kütüphaneler-Kitaplar için evler“ projesi iki kez kamu takdirini kazandı. Sali’nin bu girişimi bulunduğumuz yıl içinde Bulgaristan Cumhuriyeti Öğrenci Birliği ulusal temsilciliği tarafından düzenlenen yarışmada ödül kazandı. „Onlar- eğitim taşıyıcıları 2019“kategorisinde, „Eğitim taşıyıcıları“ ödülünü aldı.

Varnalı genç adam uluslararası ödüle de layık görüldü.  „Özgür kütüphaneler-Kitaplar için evler “girişimi, „ A.İ Hertsen“Rusya Devlet Pedagoji Üniversitesi tarafından düzenlenen „Eğitimde Benim Girişimim“ başlıklı 14. Öğrenci forumunda gümüş madalya aldı. 

Varnalı Sali Svetoslavov gibi genç aydınların sayısının gittikçe artmasını diliyoruz. Şüphesiz bu gibi eğitici girişimler bilinçli insanların çoğalmasını sağlayacaktır ki, bu büyük bir önem arzetmektedir. Zira Fransız yazar Hugo’nun da ifade ettiği gibi bu şekilde karanlıklar dünyasından kurtulabiliriz.

Yazar: L.Çauşeva

Resim: Sali Svetoslavov’un özel arşivi