İsim, hem elbise, hem de akıldır

Halil Hocov İrşad Dairesi Başkanı

İsim adrese benzer, insanın kim olduğunu, ebeveynini, soyunu gösterir. Kişinin en özet tarifidir. Çoğunlukla isim, insanın dinî ve etnik mensubiyetini gösterir. O yüzden İvan dendiğinde bu kişinin Ortodoks Hristiyan olma ihtimali büyüktür. Maykıl, Mişel ve Mihail gibi isimlerin telaffuzu da insanın mensubiyetinin net bir göstergesi olabileceğini gösterir.

İnsan ile isim arasında çok güçlü bir bağ var. İsim kutsaldır, insan için en değerli varlıklar olan olan ana-baba tarfından verilmiştir. İsim yıllar boyu inşa edilir ve korunur, insan vücudunun parçaları gibi bir parçasıdır sahibinin. Bu sebeple tarih, isimleri uğruna, onları tertemiz bir şekilde korumak adına canlarını verenleri ya^d etmektedir. Bir kimsenin başka bir ad altında varlığını sürdürmesi suiistimaldir, bu bir düşkünlük alâmeti ve başkalarının önüne kendisi olarak çıkma haysiyetinin olmayışını göstermektedir. Bazen insanlar başkaları tarafından taciz ve zulme uğradıklarında köken ve mensubiyetlerini saklamak için başka adlar altında gizlenmektedirler.

Peygamberimiz (s.a.s.) Müslümanların çocuklarına güzel, anlamlı, hayır ve iyiliğe yönelten isimler seçmelerini tavsiye etmiştir. “Allah katında sizin için en sevimli isimler Abdullah ve Abdurrahman’dır” buyurmak suretiyle Hazreti Muhammed (s.a.s.), müminlerin çocuklarını “O’nun kulu/abd” olarak isimlendirerek Rableriyle ilişkilerini güçlendirmelerini öğütlemiştir. Salih – güzel davranan, Sabri – sabırlı, Mustafa – seçilmiş, Muhsin – iyilik yapan, Zekiye – temiz, Emine – güvenilir ve benzeri isimler de böyledir. Bu ve benzeri isimler Müslümanlar için en güzel ve faziletli isimlerdir.

Dünyanın çeşitli bölgelerinde ve farklı dinlere mensup insanlar arasında isimlerin nesilden nesile aktarılması geleneği yaygındır. Çünkü insanlar isimlariyle kim olduklarını, (cinsiyet, soy,  aile, din gibi) nereye ait olduklarını göstermektedirler. Böyle bir uygulama dinî bir yükümlülük olmamakla beraber ana-baba ve hısım-akrabaya karşı saygının güzel bir ifadesidir.