10'dan fazla ülkeden 47 akademisyen ve araştırmacı, "Filibe'nin İslam Kültürel Mirası" adlı uluslararası konferansta bilimsel araştırma ve makalelerini sundu.

Panel, 24-26 Ekim 2024 tarihleri ​​arasında Yüksek İslam Enstitüsü tarafından Edirne Trakya Üniversitesi, İstanbul İslami İlimleri Araştırma Vakfı, devlet "Arşivler" kurumu, Filibe "İvan Vazov" kütüphanesi işbirliğinde düzenlendi..

Bilimsel konferansa Başmüftü Dr. Mustafa Hacı, Yüksek İslam Şurası Başkanı Vedat Ahmed, Başmüftü yardımcıları Ahmed Hasanov ve Beyhan Mehmed, Filibe Bölge Müftüsü  Taner Veli, Filibe Bölge Valisi Hristina Yançeva, Filibe Belediye Başkan Yardımcısı Plamen Panov, Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkan yardımcısı Doç.dr. Selim Argun, Türkiye Cumhuriyeti Sofya Büyükelçisi  Mehmet Sait Uyanık, diplomatlar, bilim camiasının temsilcileri ve konuklar katıldı.

Konferansın düzenleme kurulu başkanı Yüksek İslam Enstitüsü rektör yardımcısı dr. Abdullah Turabzon, süreci değerlendirme bağlamında güncel açıklanmasının ardından Filibe'deki Uluslararası Bilimsel Konferansa 200'e yakın araştırmacı ve akademisyenin ilgi gösterdiğini vurguladı. Ancak gereksinimler doğrultusunda 47 makale onaylandı. Filibe'nin kültürel çeşitlilik ve farklı din ve etnik kökenden insanların bir arada yaşaması açısından önemini vurguladı.

Başmüftü dr. Mustafa Haci konuşmasında Müslüman toplumunun imar çalışmaları ve vakıfları ile oluşan  islam medeniyeti mirasının oluşumunu  ve  korunması ile ilgili sorumlulukları vurguladı.  

"Atalarımız hayır amaçlı cami, han, köprü ve diğer tesisleri inşa etmek için ellerinden geleni yapmışlardır. Malesef ki vakıf malların büyük bir kısmı yağmalanmış ve tahrip edilmiştir. Çok az bir kısmı bize kadar ulaşmıştır. Geriye kalanları korumak bizim görevimizdir.Ancak bununla birlikte onları miras bırakanlara olan görevimizi yerine getirebilmek için yok edilen mülklerin izlerini de sürdürmek, belgelendirmek ve ilgilenmek  gerekiyor" ifadelerinde bulundu. 

Yüksek islam şurası başkanı Vedat Ahmed, Filibe'nin asırlık bir tarihe ve çok katmanlı bir kültüre sahip bir şehir olduğunu ve bu zenginliğin bir kısmının, yüzyıllar boyunca farklı kültürlerin etnik, kültürel ve dini toplulukların örnek verilecek bir  şekilde bir arada yaşamalarına İslam kültür mirası katkıda bulunduğunu ifade etmişlerdir.

"İslam, yüzyıllardır Avrupa Birliği'nin de temeli olan Sufi-felsefi sloganı 'Farklılıklar içinde birliğ'i inşa ediyor ve onaylıyor. Filibe " Huzur ve sükunet şehri" haline getiren tam da bu felsefeyi sunmayı amaçlıyor, bu bilimsel konferans ifadelerine yer verdi Vedat Ahmed.

Bilimsel konferans İslam'da vakıf kültürüyle ilgili bir raporla başladı. Konular arasında Filibe'nin tarihi, seyyahların gözünden şehir, Filibe'de din eğitimi, Müslüman toplumun sorunlarının yerel basında sunulması vb. konular da yer aldı.

Raporlar, Bulgaristan, Türkiye, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, Bosna Hersek, Arnavutluk, Kosova, Almanya, Cezayir, Fas ve Ürdün'den bilim insanları ve üniversite ve devlet kurumlarının temsilcileri tarafından hazırlandı. Materyaller tematik bir koleksiyonda yayınlanacaktır.